سیاوش یزدانی و محمدحسین مرادمند، دو مدافع تیم استقلال، با مسئله اعزام به خدمت سربازی مواجه‌ شده‌اند. باشگاه استقلال تلاش می‌کند از ظرفیت‌های قانونی در نظام وظیفه استفاده کند تا شروع خدمت سربازی آن‌ها را به تعویق بیندازد اما در جدال هواداران استقلال و پرسپولیس در رسانه‌های اجتماعی، نام وحید امیری از پرسپولیس نیز با این ادعا که باید به سربازی اعزام شود، مطرح شده است.

از دست دادن بازیکنان موثر در رقابت سخت قهرمانی بین استقلال و پرسپولیس می‌تواند آسیب بزرگی برای این تیم‌ها باشد. شایعه شده است که فرهاد مجیدی، سرمربی استقلال، در صورتی که دو مدافع اصلی تیمش را از دست بدهد، از سمت خود کناره‌گیری می‌کند.

فارغ از جنجال‌های فضای هواداری، خدمت اجباری سربازی از بحران‌های ورزشکاران ایرانی در اوج دوران حرفه‌ای آن‌ها است. بازیکن در بهترین سن شکوفایی ورزشی خود باید به سربازی برود و این قرارداد آن‌‌ها با هر باشگاهی را به خطر می‌اندازد و بازیکن را به بازی در تیم‌های نظامی مجبور می‌کند و باشگاه‌ها به‌رغم هزینه‌های گزاف برای سازندگی یا خرید بازیکن، باید بهترین بازیکنان خود را دودستی به تیم‌های نظامی تقدیم کنند. این با مناسبات ورزش حرفه‌ای در تضاد است.

سال‌های سال است که در فضای ورزش ایران درباره موضوع سربازی ورزشکاران بحث می‌شود. برای ورزشکاران ملی یا مدال‌آور معافیت‌هایی در نظر گرفته شده، اما قوانین خدمت اجباری سربازی در ایران همچنان علیه روند طبیعی قراردادهای حرفه‌ای باشگاه‌ها و بازیکنان و علیه منافع باشگاه‌ها است.

کارت پایان خدمت یا معافیت جعلی بسیاری از ورزشکاران ایرانی راهی برای فرار از خدمت سربازی بود اما در سال ۱۳۹۳، مدارک جعلی بسیاری از بازیکنان فوتبال افشا شد و ورزشکاران با محرومیت‌هایی مواجه شدند. از جمله بازیکنان مشهوری که کارت معافیت جعلی داشتند، می‌توان به سروش رفیعی، بختیار رحمانی، آرش افشین و شجاع خلیل‌زاده اشاره کرد؛ اما این فهرست بیش از ۱۰۰ نام از بازیکنان فوتبال را در خود داشت و نشان می‌داد که جعل کارت معافیت یک ترفند رایج بین بازیکنان جوان است.

یکی از بازیکنانی که با افشا شدن کارت معافیت جعلی‌ سربازی سرنوشتی عجیب داشت، مهرداد پولادی بود. او در موقعیتی درخشان و ثابت در تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ درخشید اما در قطر با الشحانیه قرارداد بست و هرگز به ایران بازنگشت تا مجبور نشود در تیم‌های نظامی بازی کند. پس از آن، پولادی که از بازیکنان محبوب کارلوس کی‌روش، سرمربی وقت تیم ملی بود، هرگز اجازه حضور در تیم ملی را نیافت؛ در حالی که می‌توانست تا سال‌ها یک بازیکن موثر برای تیم ملی باشد.

خدمت سربازی سرنوشت حرفه‌ای بسیاری از بازیکنان را تغییر داد. باشگاه‌های نظامی در فوتبال ایران همیشه این فرصت را داشتند که بازیکنان جوان را برای گذراندن خدمت سربازی جذب کنند. تیم پاس در دهه‌های گذشته بهترین ستاره‌هایش را با همین ترفند به دست می‌آورد و فجرسپاسی -باشگاه سپاه شیراز- و ملوان -با مالکیت نیروی دریایی ارتش- نیز همیشه فرصت جذب سربازها را داشتند. تراکتورسازی تبریز نیز در دورانی که سپاه مالک آن شد، می‌توانست بازیکنان سرباز را جذب کند. این یک فرصتی غیرمتعارف در فوتبال حرفه‌ای ایران است که در انحصار باشگاه‌های نظامی قرار دارد.

باشگاه استقلال همچنان منتظر است تا از طریق مذاکره با سازمان نظام وظیفه برای تعویق اعزام دو بازیکن خود راهی پیدا کند. باشگاه پرسپولیس نیز نگران است که شاید با مطرح شدن موضوع سربازی‌، وحید امیری را در میانه فصل از دست بدهد.

استقلال در بازی این هفته مقابل فجرسپاسی نمی‌تواند از یزدانی و مرادمند استفاده کند. فرهاد مجیدی، سرمربی استقلال، در کنفرانس مطبوعاتی پیش از بازی درباره مشکلاتش در خط دفاع گفت: «یک ساعت پیش باشگاه به ما اعلام کرد که فردا سیاوش یزدانی و مردامند را در اختیار نداریم. همچنین وریا غفوری به دلیل مسائل انضباطی غایب است و محمد دانشگر هم مصدومیت جزیی دارد. ابوالفضل جلالی هم سرماخوردگی دارد و باید شرایطش را امروز بررسی کنیم که ببینیم می‌رسد یا نه.»

این پرونده‌ها به هر نتیجه‌ای برسند، بازهم بعید است این قوانین دست‌وپا گیر برای سربازی ورزشکاران تغییر کند. مهم‌تر از استقلال و پرسپولیس، باشگاه‌های کوچک و سازنده‌ای‌اند که باید ثمره سرمایه‌گذاری خود را در سن ۱۹-۱۸ سالگی به تیم‌های نظامی تقدیم کنند و با این روند بازیکن‌سازی برای باشگاه‌های سازنده به جریانی بیهوده تبدیل می‌شود.